Gemeente Tytsjerksteradiel

Tytsjerksteradiel is een gemeente in het noordoosten van Friesland, met zo’n 32.000 inwoners en heeft een oppervlakte van 161,41 km². Gelegen tussen Leeuwarden en Drachten, combineert de regio het beste van twee werelden: de rust en ruimte van het Friese landschap en de nabijheid van stedelijke voorzieningen. Sinds 1989 is de Friese naam van de gemeente de officiële; daarvoor was het Nederlandse Tietjerksteradeel de officiële naam.  

De gemeente bestaat uit 17 dorpen, waarvan Burgum de grootste en belangrijkste kern is. Hier vind je winkels, horeca en diverse voorzieningen. Andere bekende dorpen zijn Hurdegaryp, een belangrijk OV-knooppunt, en Gytsjerk, dat grenst aan het prachtige natuurgebied de Trynwâlden. 

De gemeente heeft diverse basisscholen verspreid over de dorpen en enkele middelbare scholen in Burgum en Hurdegaryp. Naast reguliere basisscholen zijn er in de gemeente ook scholen met specifieke onderwijsmethoden, zoals Dalton- en christelijke basisscholen. Dit zorgt ervoor dat ouders kunnen kiezen voor onderwijs dat past bij hun opvoedingsstijl en overtuigingen. 

Daarnaast is er veel aandacht voor buitenschools leren, met educatieve natuurprogramma's, sportinitiatieven en bibliotheekprojecten die kinderen stimuleren om zich breed te ontwikkelen. Ook zijn er goede mogelijkheden voor kinderopvang en peuterspeelzalen, wat het voor werkende ouders aantrekkelijk maakt om hier te wonen. 

Voor mbo- en hbo-opleidingen kunnen studenten naar Leeuwarden toe, waar onder andere NHL Stenden Hogeschool en het Firda gevestigd zijn.

Van zeilen op de Burgumer Mar tot hardlopen over de zandpaden van de Goddeloze Singel, hier kun je actief bezig zijn in de buitenlucht. Sport je liever in een groep? De gemeente telt tal van sportverenigingen, variërend van voetbal en korfbal tot tennis en turnen. Zwemliefhebbers kunnen terecht in zwembad ‘De Wetterstins’ in Burgum, terwijl watersporters zich uitleven op het meer de Burgumer Mar.  

Daarnaast zijn er diverse wandel- en fietsroutes in de regio, ideaal voor zowel recreatieve als fanatieke sporters. In de winter is het zelfs mogelijk om bij goede vorst te schaatsen op natuurijsbanen in verschillende dorpen. 

Tytsjerk is niet bepaald een wereldstad, ook lang niet het grootste dorp van Friesland, maar in vroeger eeuwen moet het wel een plaats van betekenis zijn geweest. De gemeente Tytsjerksteradiel is ernaar genoemd, ooit was het de hoofdplaats van deze “grietenij”, en het gemeentehuis (toen nog heel klein en eenvoudig) stond bij de Tytsjerkster Vaart aan de Buorren.  
 
Tytsjerksteradiel heeft een rijke historie, die teruggaat tot de middeleeuwen. De dorpen zijn ontstaan langs oude vaarroutes en handelswegen, en nog steeds zijn er historische boerderijen en kerken te vinden die het agrarische en religieuze verleden weerspiegelen. De regio speelde ook een rol in de turfwinning en scheepvaart, wat tot op de dag van vandaag invloed heeft op het landschap. 

In het klei- en veengebied ligt de bodem van Tytsjerksteradiel beneden Normaal Amsterdams Peil (NAP) Vooral het westelijke deel van de gemeente ligt laag, met uitzondering van de Trynwâlden met Ryptsjerk. Door deze lage ligging heeft men hier vroeger ook veel strijd met het water geleverd. In musea en lokale archieven wordt de geschiedenis van Tytsjerksteradiel bewaard en verteld, waardoor zowel inwoners als bezoekers meer te weten kunnen komen over de ontwikkeling van deze bijzondere gemeente.