Gemeente Waadhoeke

Waadhoeke ligt in het noordwesten van Friesland, grenzend aan de Waddenzee. De gemeente telt ruim 46.000 inwoners en omvat diverse dorpen en stadjes, met Franeker als centrale stad. Franeker, bekend om zijn rijke academische geschiedenis, herbergt het oudste planetarium ter wereld: het Eise Eisinga Planetarium.  

In de Waadhoeke is een overvloed aan pittoreske dorpjes en steden, misschien is één daarvan binnenkort jouw thuis? Een thuis waar mensen elkaar gedag zeggen op straat en waar het ’s nachts de sterren kunt zien omdat het écht donker is. In de regio vind je onder andere de stad Harlingen, een historische havenstad met een charmante sfeer en een gezellig centrum. Binnen tien De gemeente combineert de rust van het platteland met de nabijheid van stedelijke voorzieningen.

In de regio zijn diverse mogelijkheden voor onderwijs, waardoor Waadhoeke een aantrekkelijke plek is voor gezinnen met kinderen. Voor jongere kinderen zijn er bovendien in vrijwel elk dorp basisscholen te vinden. In Franeker zijn meerdere middelbare scholen gevestigd, zoals AMS Franeker, een school die zowel vmbo- als havo-onderwijs biedt, en CSG Anna Maria van Schurman, waar leerlingen terecht kunnen voor havo en vwo. 
 
Hoewel de gemeente zelf geen instellingen voor mbo- en hbo-onderwijs heeft, ligt de stad Leeuwarden op korte afstand. Er is een directe treinverbinding.

Waadhoeke bruist van cultuur en activiteiten. Het jaarlijkse evenement Agrarische Dagen in Franeker trekt bezoekers van heinde en verre. Ook de kaatswedstrijden in Franeker behoren tot de iconische tradities die de regio tot leven brengen. Voor kunstonderwijs is Seewyn Kunsteducatie hét adres in Noordwest-Friesland. Met locaties in Franeker, Sint Annaparochie en Harlingen bieden zij inspirerende lessen, cursussen en ensembles die creativiteit stimuleren. 
 

De Planetariumkamer is waar het allemaal ‘om draait’ in het Eise Eisinga Planetarium. Het model van de zon met de 6 planeten die eromheen draaien - die werkt nog steeds! Beleef hoe Eisinga woonde in het historische woonhuis en blader digitaal door de prachtige wiskundige en astronomische handschriften van Eisinga! Het  Planetarium staat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Hiermee erkent het Werelderfgoedcomité van UNESCO de waarde van dit indrukwekkend grote model van ons zonnestelsel, dat tussen 1774 en 1781 is vervaardigd door de amateurastronoom Eise Eisinga. 

Waadhoeke is een van de oudste bewoonde gebieden van Nederland. De regio staat bekend om zijn terpen, kunstmatig opgeworpen heuvels waarop dorpen en boerderijen werden gebouwd om bescherming te bieden tegen overstromingen. Franeker, de hoofdstad van Waadhoeke, speelde een belangrijke rol in de geschiedenis van Friesland en Nederland. In 1585 werd hier de Universiteit van Franeker opgericht, een van de oudste universiteiten van Nederland. Hoewel de universiteit in 1811 werd gesloten, leeft de academische traditie voort in het Eise Eisinga Planetarium, gebouwd in de 18e eeuw door Eise Eisinga, een autodidactische astronoom en wolkammer. Dit planetarium, het oudste nog werkende ter wereld, is een symbool van de wetenschappelijke en culturele rijkdom van de regio.  

Het grootste dorp in de regio is Sint Annaparochie, waar de bekende kunstschilder Rembrandt zijn geliefde Saskia trouwde. Dompel je onder in de rijke geschiedenis van deze bijzondere plek en bezoek de Van Harenskerk.  

Water staat al meer dan 3000 jaar centraal in Waadhoeke. Het landschap is doorkruist door waterwegen, sloten en greppels. Terpen, dijken, sluisjes en molens vertellen het verhaal van een eeuwenlange strijd en samenwerking met water. Tot in de twintigste eeuw kende de Waddenkust een actieve vissersgemeenschap. Langs de kust, van Harlingen tot Zwarte Haan, werd met fuiken gevist. De vissers woonden in eenvoudige eenkamerwoningen, de zogenaamde lange jammers, die tegen de zeedijk lagen. Buurtschap Koehool was gericht op de visserij, net als inwoners van Tzummarum. De vangst werd via de Vissersvaart vanaf de zeedijk naar het dorp gebracht. 

De gemeente Waadhoeke werd officieel opgericht op 1 januari 2018, na een fusie van de voormalige gemeenten Franekeradeel, Het Bildt, Menameradiel en een deel van Littenseradiel. De fusie tot één gemeente weerspiegelt de wens om samen de toekomst te versterken en de unieke kenmerken van het gebied te behouden. De naam ‘Waadhoeke’ verwijst naar de unieke ligging aan de Waddenzee, die niet alleen een grote invloed had op het landschap, maar ook op de cultuur en economie van de regio. De Waddenzee, werelderfgoed, is een belangrijk natuurgebied dat Waadhoeke verbindt met een rijke maritieme geschiedenis